การแก้ไขภาวะท่อปัสสาวะเปิดต่ำกว่าปกติ (Hypospadias Correction)
ภาวะท่อปัสสาวะเปิดต่ำกว่าปกติ (Hypospadias) เป็นความผิดปกติแต่กำเนิดที่พบได้บ่อยในเด็กผู้ชาย โดยรูเปิดของท่อปัสสาวะจะอยู่ต่ำกว่าปลายอวัยวะเพศปกติ ซึ่งอาจอยู่ที่กลางลำตัวของอวัยวะเพศ หรือที่ฐานของอวัยวะเพศ หรือแม้แต่ที่ถุงอัณฑะก็ได้ ภาวะนี้มักมาพร้อมกับความผิดปกติอื่นๆ เช่น อวัยวะเพศโค้งงอ หรือหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศไม่สมบูรณ์
ภาวะที่ท่อปัสสาวะเปิดผิดปกติ คือไม่ได้เปิดที่ปลายสุดของอวัยวะเพศชายเป็นความผิดปกติตั้งแต่กำเนิดที่พบ ได้บ่อยที่สุดของความผิดปกติของอวัยวะเพศชาย โดยปกติแล้วท่อปัสสาวะจะเปิดที่ปลายสุดของหัวอวัยวะเพศ
แต่ถ้ามีความผิดปกติ ของการพัฒนาท่อปัสสาวะอาจทำให้ท่อปัสสาวะเปิดที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่ง บริเวณด้านล่างของท่อปัสสาวะตั้งแต่โคนจนถึงปลายของอวัยวะเพศ
โดยทั่วไปแล้วความผิดปกติจะแบ่งเป็น 2 ระดับ
- แบบไม่รุนแรง [DISTAL] รูเปิดจะเปิดในใกล้ตำแหน่งปลายท่ออวัยวะเพศหรือผิวด้านล่างของหัวอวัยวะเพศ แบบนี้เป็นแบบที่พบบ่อยกว่าแบบที่ 2 และมักไม่มีการงอ ของอวัยวะเพศเวลาที่
ไม่แข็งตัว - แบบรุนแรง [PROX IMAL] จะมีรูปเปิดบริเวณโคนของลำอวัยวะเพศ หรือเปิดที่ถุงอัณฑะได้ชนิดนี้มักมีการงอของอวัยวะเพศ ร่วมด้วยอาจเห็นได้แม้เวลาไม่แข็งตัวความผิดปกตินี้ มักพบตั้งแต่ทารกและมักได้รับการผ่าตัดตั้งแต่เด็กเล็ก (1-2 ปี)แต่ในบางคนอาจมีปัญหาไม่รุนแรงหรือรู้สึกว่าไม่จำเป็นต้องแก้ไขเพราะยัง สามารถปัสสาวะได้ปกติ ก็อาจทำให้ไม่ได้รับการผ่าตัดแก้ไขตั้งแต่เด็ก ขณะที่เด็กโตขึ้นมีการเข้าสังคมในโรงเรียน อาจมีปัญหาเรื่องการปัสสาวะเพราะบางครั้งจะเลอะกางเกงในเนื่องจากรูเปิดอยู่ ต่ำทำให้ไม่สามารถยืนปัสสาวะในโถปัสสาวะชายได้ รูปร่างอวัยวะที่ผิดปกติ อาจทำให้เกิดความกังวลใจแต่ไม่ทราบว่าจะต้องแก้ไขหรือไม่ ขณะที่แข็งตัวรูปร่างอวัยวะเพศจะมีการงอเนื่องจากมีพังพืดยึดทำให้ขยายตัว และยืดยาวไม่ได้เต็มที่และในคนที่มีรูเปิดอยู่ต่ำการหลั่งน้ำอสุจิอาจหลั่ง ออกนอกช่องคลอดทำให้มีปัญหาการมีบุตรได้ยาก
รูเปิดของท่อปัสสาวะที่ต่ำกว่าปกติ ไม่ได้มีปัญหาเฉพาะท่อปัสสาวะเท่านั้นมักมีปัญหาอื่นร่วมด้วยคือ
- รูปร่างของหัวอวัยวะเพศผิดปกติ เนื่องจากไม่มีท่อเปิดที่ปลายทำ ให้บริเวณหัวอวัยวะเพศมีรูปร่างเป็นวงรีต่างจากคนปกติที่มีรูปร่างค่อน ข้างกลมจะเห็นได้ชัดมากขึ้นเวลาที่มีการแข็งตัว
- หนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ จะปิดเฉพาะส่วนบนไม่ปิดถึงส่วนล่างของอวัยวะเพศโดยจะไม่ปิดปลายของท่อปัสสาวะ
- การงอของอวัยวะเพศ [CHORDEE] ตำแหน่งที่ต่างจากปลายเปิดของท่อปัสสาวะจะมีพังผืดแข็งยึดติดกับส่วนหัว ของอวัยวะเพศ พังพืดนี้จะไม่ยืดหยุ่นทำให้อวัยวะเพศงอลงล่าง เวลามีความรู้สึกทางเพศ
- ความยาวและความสามารถในการขยายตัวลดลง และอาจเกิดความเจ็บปวดมาขณะแข็งตัวเพราะความไม่ยืดหยุ่นบริเวณส่วนล่าง ของอวัยวะเพศทำให้ลดความสามารถในการร่วมเพศ
- ถ้ารูเปิดอยู่ต่ำมากไม่สามารถยืนปัสสาวะได้ เหมือนเด็กผู้ชายปกติ ต้องนั่งปัสสาวะ
ดังนั้นจุดมุ่งหมายในการผ่าตัดแก้ไขไม่เพียงแต่ย้ายตำแหน่งท่อปัสสาวะเท่านั้น แต่การผ่าตัดมีจุดมุ่งหมายอื่นๆ คือ
- ทำให้สามารถยืนปัสสาวะได้คือท่อปัสสาวะต้องย้ายมาให้เปิดที่ปลายอวัยวะเพศได้
- แก้ไขการโค้งงอให้ปกติ
- แก้ไขรูปร่างอวัยวะเพศ ให้เหมือนธรรมชาติให้มากที่สุด
- สามารถร่วมเพศได้
การปรึกษาก่อนผ่าตัด
เนื่องจากความผิดปกติมีหลายระดับตั้งแต่น้อยจนถึงมากการปรึกษาเลือก เทคนิคที่จะผ่าตัด ร่วมทำเนื้อเยื่อที่จะใช้,ระยะเวลาการพักฟื้น ,ระยะเวลานอนพักที่โรงพยาบาลร่วมถ้าระดับที่ต้องการแก้ไขเช่น ต้องการแก้ไขความโค้งงอด้วยหรือต้องการเลื่อนเฉพาะทางเปิดของท่อปัสสาวะและ ถ้าเปิดใช้ผิวหนังมาปลูกถ่ายอาจต้องตัดผิวหนังจากต้นขา ,หน้าท้อง ,หรือกระพุ้งแก้ม โดยทั่วไปเทคนิคการผ่าตัด อาจเลือกทำได้ 2 แบบคือ
- แบบครั้งเดียว ในกรณีที่รูเปิดไม่ได้อยู่ต่ำมากและไม่มีความผิดปกติรุนแรง โดยทั่วไปแพทย์จะพยายามในเทคนิคที่ผ่าตัดแบบ 1 ครั้ง เพื่อไม่ต้องเสียเวลาพักโรงพยาบาลหลายครั้ง
- การผ่าตัดสองระยะ ในกรณีที่มีความปกติค่อนข้างรุนแรงโดยท่อปัสสาวะเปิดต่ำมากอาจต้องผ่าตัด 2 ครั้งโดยครั้งแรกทำการยืดท่อปัสสาวะเตรียมไว้กับโดยการใช้กราฟจากขาหนีบ ,หรือกระพุ้งแก้ม เพื่อให้ได้ท่อปัสสาวะขนาดเพียงพอแล้ว รอประมาณ 6 เดือน จึงมาผ่าตัดยืดขยายท่อปัสสาวะและเปิดที่ปลาย การผ่าตัดทั้ง 2 ครั้งต้องดมยาสลบ
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด
- ก่อนวันผ่าตัดควรตกลงกับแพทย์ถึงเทคนิคการผ่าตัดและตำแหน่งที่ต้องการตัดกราฟ
- หลังผ่าตัดมักมีปัญหาเจ็บปวดแผลมากถ้ามีการแข็งตัว ดังนั้นก่อนการผ่าตัดควรเก็บสิ่งที่กระตุ้นอารมณ์ทางเพศเช่น ภาพโป๊ หรือซีดีต่างๆออกจากบริเวณที่จะใช้พักฟื้นให้หมด
- ใส่เสื้อหลวมๆและกางเกงหลวมๆ เช่นกางเกงบ๊อกเซอร์
- งดสูบบุหรี่หรือยาแก้ปวด 14 วัน ก่อนผ่าตัด
- เตรียมหยุดงานประมาณ 2-3 อาทิตย์
- เตรียมอาบน้ำก่อนมารับการผ่าตัด
- โกนขนรอบอวัยวะเพศในวันผ่าตัด
- ถ้ามีโรคประจำตัว เช่นเบาหวาน ความดันโลหิต ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนผ่าตัด
- งดน้ำและอาหาร 6-8 ชั่วโมง ก่อนการผ่าตัด
ขั้นตอนการผ่าตัด
- ทุกคนต้องทำโดยการวางยาสลบ
- การผ่าตัดทำในท่าขึ้นขาหยั่ง
- ขั้นที่ 1 ตัดและยืดขยายพังพืดที่ด้านล่างของอวัยวะเพศให้อวัยวะเพศให้งอน้อยลง
- เปิดแผลที่หนังหุ้มอวัยวะเพศ เช่นเดียวกับการขลิบหนังหุ้มปลายเตรียมเหลือผิวหนังบางส่วนเพื่อปิดรู ปัสสาวะใหม่ บนพังพืดอยู่ในตำแหน่งที่ต่ำ
- ในรายไม่รุนแรงอาจทำแค่วางกราฟจากหน้าท้องบริเวณพังพืดเดิมแล้วเย็บปิดด้านบนของ
ท่อปัสสาวะแล้วใส่ท่อปัสสาวะค้างไว้ - ในรายที่รุนแรงอาจต้องตัวบางส่วนของท่อปัสสาวะออกแล้ววางกราฟไว้ก่อนแล้วค่อยมา
ผ่าตัดทำท่อปัสสาวะภายหลัง (6เดือน) - ในรายที่ไม่รุนแรงทำการเย็บปิดท่อปัสสาวะทั้งหมดตกแต่งส่วนหัวอวัยวะเพศและเย็บปิดแผลผิวหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ
- เพื่อการระบายปัสสาวะได้ดีออกจากตำแหน่งท่อปัสสาวะที่เย็บซ่อมแซมใช้อาจต้องระบายปัสสาวะออกทางหน้าท้อง
การดูแลหลังการผ่าตัด
- ท่อปัสสาวะที่ใส่ไว้เป็นท่อซิลิโคนมักรู้สึกรำคาญในระยะแรกแต่เป็นท่อที่มีปัญหาเรื่องการอุดตันน้อยและไม่ค่อยพบการติดเชื้อ
- ทำความสะอาดแผลทุกวัน
- อวัยวะเพศที่ลูกอัณฑะอาจบวมได้ประมาณ 2 – 3 อาทิตย์
- ห้ามร่วมเพศประมาณ 4 อาทิตย์ ,หรือหลังจากแผลหายสนิท 2 อาทิตย์
- อาจต้องใช้ยาลดการแข็งตัวของอวัยวะเพศในช่วง 10 วันหลังผ่าตัดซึ่งอาจเป็นยากินฮอร์โมนเพศชาย ยาลดความเครียด หรือยาคีโตโคนาโซน
- ท่อปัสสาวะใส่ไว้ประมาณ 2 อาทิตย์
- เมื่อครบ 2 อาทิตย์ จะเริ่มปิดท่อปัสสาวะทางหน้าท้องแล้วเอาสายสวนปัสสาวะออกถ้าปัสสาวะได้ดีสัก 2 – 3วันจะเอาท่อปัสสาวะทางหน้าท้องออกแต่ถ้าปัสสาวะได้ไม่ดีก็จะให้ปัสสาวะทาง หน้าท้องสัก 1 สัปดาห์
- หลังจากเอาสายสวนออกแผลภายนอกไม่หายสนิทต้องแผลต่อประมาณ 1 อาทิตย์
- ตัดไหมประมาณ 2-3 อาทิตย์ ถ้าใช้ไหมที่ไม่ละลาย
- หลีกเลี่ยงการดู TV หรือหนังสือที่กระตุ้นความรู้สึกทางเพศเพราะการแข็งตัวอาจทำให้แผลแยกได้